Η έκπληξή μου υπήρξε μεγάλη, όταν στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής άκουσα τον Ελληνοαμερικάνο Ιατρό John Tripoulas, να μου συστήνεται και να μου αναφέρει “Είμαι εγγονός του Ολυμπιονίκη των 1ων Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων Δημήτρη Γολέμη και θέλω να δωρίσω στο Σύλλογο των Ελλήνων Ολυμπιονικών την ποιητική συλλογή του παππού μου, που μετέφρασα στα Αγγλικά”.
Του ζήτησα αμέσως συνάντηση, ώστε να τον γνωρίσω, να μάθω περισσότερα στοιχεία για τον σπουδαίο και πολυπράγμων παππού του, καθώς και να ενημερωθώ για την ιστορία της οικογένειάς του και την ανάγκη που τον οδήγησε να μεταφράσει την ποιητική Συλλογή του Ολυμπιονίκη Δημήτρη Γολέμη.
Δώσαμε ραντεβού στο Κλειστό Ολυμπιακό Γυμναστήριο του Tae Kwo ndo, στον Εκθεσιακό Χώρο του Μαραθωνίου Δρόμου της Αθήνας! Τόπος συνάντησης, το Περίπτερο του Συλλόγου “Οράμα ΕΛΠΙΔΑΣ”, με τους ανθρώπους του οποίου οι Ολυμπιονίκες έτρεξαν μαζί φέτος, στις διαδρομές του Αυθεντικού Μαραθώνιου της Αθήνας.
Η αφήγησή του κ. Τριπουλά, ήταν τόσο ζωντανή, που νόμισα ότι παρακολουθούσα την συναρπαστική πλοκή κινηματογραφικής ταινίας για την ζωή ενός Ολυμπιονίκη-θρύλου, που μεγαλούργησε στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20αιώνα. Μίας “ταινίας” λοιπόν, μέσα από την οποία μπορεί να αντιληφθεί ο καθένας, πως ακόμη κι αν δεν έχεις γνωρίσει ποτέ τους προγόνους σου και δεν ξέρεις αρχικά τίποτα για εκείνους, η πνευματική σύνδεση και οι ομοιότητες που έχεις μαζί τους, σε οδηγούν τελικά στην υπέροχη και ενίοτε λυτρωτική διαδικασία της αναζήτησης των ριζών σου. Πόσο μάλλον όταν ανακλύπτεις, ότι οι ρίζες αυτές σε συνδέουν με έναν Ολυμπιονίκη, λόγιο, ποιητή, στρατιωτικό και ιατρό, με εσένα να αποτελείς την ξεκάθαρη διαγενεακή του συνέχεια.
Συνέντευξη στον Γιάννη Σταθόπουλο,
Γιάννης Σταθόπουλος: Τζων μιλάμε στα Αγγλικά ή στα Ελληνικά?
John Tripoulas: Στα Ελληνικά και βλέπουμε (γέλια)…
ΓΣ: Καταρχάς θα ήθελα να σου μεταφέρω την πρόσκληση του ΔΣ του Συλλόγου Ελλήνων Ολυμπιονικών, να έρθεις να τρέξεις στον αυριανό Μαραθώνιο μαζί μας.
JT: Σας ευχαριστώ όλους πάρα πολύ, I am really honored. Eίναι πολύ συγκινητικό για μένα, να τρέξω τον Μαραθώνιο μαζί με τους Ολυμπιονίκες της Ελλάδας και να τερματίσω στο Καλλιμάρμαρο, όπου τερμάτισε το 1896 και ο παππούς μου .
ΓΣ: Θέλεις να μας πεις λοιπόν Τζων, ποιος ήταν και τί κατάφερε ο Ολυμπιονίκης Δημήτρης Γολέμης?
JT: Φυσικά! Ο Δημήτρης Γολέμης ήταν μία πολυσχιδής προσωπικότητα. Ποιητής, Ιατρός, Στοχαστής, Θεολόγος, Γυμναστής, Ζωγράφος, Πολιτευτής και φυσικά Ολυμπιονίκης Αθλητής. Γενήθηκε στην Λευκάδα το 1875 στην Λευκάδα και πέθανε κατά τη διάρκεια της κατοχής το 1941. Ήταν γιος ψαρά με ρίζες από την Βόρειο Ήπειρο και μέλος πολύτεκνης φτωχής οικογένειας με ακόμη 7 παιδιά. Ως παιδί ο παππούς μου ήταν πολύ έξυπνος. Οι δάσκαλοί του στο σχολείο διέκριναν αμέσως την κλίση του στα γράμματα και ως εκ τούτου μαζί με την οικογένειά του έκριναν ότι θα πρέπει να μεταβεί στον Πειραιά για το Γυμνάσιο, ώστε να αναβαθμίσει την ποιότητα της εκπαίδευσής του. Eπειδή όμως δεν είχε οικονομικούς πόρους, ήταν αναγκασμένος for a living να εργάζεται ως υπηρέτης στο σπίτι μίας εύπορης οικογένειας του Πειραιά. Στο Γυμνάσιο κατάλαβε πολύ έγκαιρα, ότι εκτός από τα γράμματα έχει κλίση και στον αθλητισμό και συγκεκριμένα στους αγώνες δρόμου. So, ως εξαιρετικός δρομέας που ήταν, η μία διάκριση άρχισε να έρχεται πίσω από την άλλη, που είχε ως κατάληξη την επιλογή του στην Εθνική Ομάδα που θα συμμετείχε στους 1ους Σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896, στο Καλλιμάρμαρο, με τον ίδιο να είναι ο νεότερος αθλητής της αποστολής και τον Σπύρο Λούη να είναι ο μεγαλύτερος. Τα αποτελέσματα που έφερε είναι γνωστά. Ήρθε 3ος στον αγώνα δρόμου των 800 μέτρων και ανακυρήχθηκε έτσι Ολυμπιονίκης, ενώ συμμετείχε και στα 1500 μέτρα. Όπως πολύ περήφανα σημειώνουν και οι συντοπίτες του στην Λευκάδα, ο Δημήτριος Γολέμης εκόμισε στην πατρίδα του το Χάλκινο Μετάλλιο, ανεβάζοντας τη Λευκαδίτικη περηφάνεια στο Ολυμπιακό βάθρο της νίκης και της τιμής!!!”
ΓΣ: Συναρπαστική Ιστορία! Η αφήγησή σου Τζων, παραπέμπει σε σενάριο κινηματογραφικής ταινίας.
JΤ: Και δεν τελειώνει εδώ. Ο ίδιος ο Βασιλιάς της Ελλάδος Γεώργιος, ως επιβράβευση για την επιτυχία του και γνωρίζοντας την ιστορία του, έδωσε στον Ολυμπιονίκη πια παππού μου, μία υποτροφία για την Ιατρική Σχολή. Μαζί με το πτυχίο της Ιατρικής, he took 2 more degrees, στην Φιλοσοφική και την Φυσική Αγωγή! Έτσι μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, ο Γολέμης επιστρέφει στην Λευκάδα to be a high-school teacher στην Γυμναστική (φυσική αγωγή). Λίγο καιρό αργότερα πήγε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, για να εργαστεί ως Ιατρός στο Saint Victor Hospital of Alexandria. Στην Αλεξάνδρεια γνώρισε τον μεγάλο Κωνσταντίνο Καβάφη, που αποτέλεσε την 1η του πηγή έμπνευσης για την μετέπειτά του εξέλιξή του ως ποιητή. Ο Γολέμης εκτός από την επαγγλεματική του επάρκεια, είχε πάντα το χάρισμα, να γίνεται ιδιαίτερα αγαπητός και αντικείμενο θαυμασμού από όλους όσοι τον γνώριζαν. Έτσι οι εύποροι Έλληνες της Αλεξάνδρειας αποφάσισαν να χρηματοδοτήσουν την μετεκαπιαδευσή του στο Παρίσι, ώστε να λάβει specialization στην Οφθαλμολογία. Ως εκ γενετής εξαιρετικά ανήσυχο πνεύμα, ο Γολέμης γνωρίζει στο Παρίσι τον Ελληνικής Καταγωγής ποιητή Jean Moreas (Iωάννης Παπαδόπουλος), ο οποίος ήταν εκ των ιδρυτών του Κινήματος του Συμβολισμού και εκδότης του ομόνυμου Μανιφέστου. Ο Moreas λοιπόν μετά τον Καβάφη, αποτέλεσε την 2η πηγή έμπνευσης και επιροή για τον ποιητή Γολέμη.
ΓΣ: Πότε εκδόθηκαν οι ποιητικές συλλογές του Γολέμη?
JT: Η 1η ποιητική συλλογή εκδόθηκε το 1909 στην Αθήνα και η 2η το 1912 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Την ίδια χρονιά, δεν πρέπει να παραλείψω να αναφέρω, ότι ο παππούς έγινε αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, με την ιδιότητα του Ιατρού στο Ναυτικό Νοσοκομείο του Φαλήρου… He was also the Secretary to the Head Doctor of the Navy, Παύλος Λιβανός…
ΓΣ: Ξαναλέω ότι η αφήγησή σου -μολονότι περιεκτική- είναι συναρπαστική. Mας μεταδίδεις την γοητεία και την ατμόσφαιρα της εποχής που έζησε και μεγαλούργησε ο παππούς σου και μιλάς με πολύ πάθος για εκείνον. Είναι σαν να έχεις ζήσει όλη σου τη ζωή μαζί του…
JΤ: Η αλήθεια είναι ότι δεν τον γνώρισα ποτέ… Ι knew nothing about him and I didn’t even know that I was related to him until recently…
ΓΣ: Οk… Ας πάρουμε τότε τα πράγματα με τη σειρά. Πότε έμαθες ότι είσαι εγγονός του?
JT: Εγώ γενήθηκα και μεγάλωσα στο Clevelant των ΗΠΑ. Η μητέρα μου ονομάζεται Μαρία Γολέμη-Αποστολίδου (το Αποστολίδου είναι το επίθετο του πατριού της) και είναι το παιδί του του Δημητρίου Γολέμη και της Κατερίνας Παπαχριστοδούλου. Ο παππούς μου και η γιαγιά μου λοιπόν γνωρίστηκαν το 1920. Το 1921 έκαναν την μητέρα μου την Μαρία. Η γιαγιά μου και η μητέρα μου βρέθηκαν στην Αμερική και χωρίστηκαν για πάντα από τον Δημήτρη Γολέμη. It’s a sad story, there is no need to talk about it , αλλά αυτό που έχω να σημειώσω, είναι ότι εγώ και τα αδέρφια μου δεν μάθαμε ποτέ από την γιαγιά και την μαμά, για τον παππού μας. Μία ημέρα με κάλεσε ο αδερφός μου από την Νέα Υόρκη, για να μου πει, ότι παρακολουθώντας μία τηλεοπτική εκπομπή της ομογένειας, άκουσε να αναφέρεται ένας ποιητής με το όνομα Γολέμης. So, επειδή το πρώτο μου πτυχίο είναι στην Φιλολογία, my brother asked me what it was about. Εγώ τότε έκανα μία μεγάλη έρευνα σε Βιβλιοθήκες, στο Δήμο Λευκάδας, στο Ληξιαρχείο and to make a long story short έφτασα τελικά σε μία σημαντική ανακάλυψη τόσο για εμένα, όσο και για τα αδέρφια μου. Ότι δηλαδή είμαστε τα εγγόνια του σπουδαίου Ολυμπιονίκη Δημήτρη Γολέμη. Η αλήθεια είναι ότι ο αδερφός μου σε εκείνη την τηλεοπτική εκπομή παράκουσε, καθώς το αφιέρωμα γινόταν για τον ποιητή “Πολέμη” κι όχι για τον Γολέμη…
ΓΣ: Δηλαδή, όλη η διαπίστωση ήταν εντελώς συμπτωματική. Αν δεν είχε παρακούσει ο αδερφός σου, δεν θα είχες μάθει -ίσως ποτέ- για την μητρική καταγωγή σου.
JT: Aκριβώς έτσι Γιάννη!!! Ήταν εντελώς συμπτωματικό, αλλά θεωρώ ότι ήταν και αναπόφευκτο. Το παρελθόν σου πάντα επιστρέφει κάποια στιγμή. Η βοήθεια που έλαβα σε αυτήν την αναζήτηση ήταν σημαντική, όπως εκείνη των υπευθύνων της Εθνικής Βιβλιοθήκης και του Cultural Committee of Lefkada…
ΓΣ: Είπες πριν λίγο, ότι το πρώτο σου πτυχίο είναι στην Φιλολογία.
JΤ: Υes, that’s right.
ΓΣ: Κάτι μου θυμίζει αυτό… Kαι το δεύτερο πτυχίο σου είναι στην Ιατρική… Kι αυτό ξέρεις, μου θυμίζει κάτι…
JT: Good point (γέλια). Eίναι γεγονός ότι σε όλη αυτή την αναζήτηση του παππού μου, βρίσκω σημαντικές ομοιότητες με εκείνον, όπως η αγάπη για την ποίηση και την Ιατρική.
ΓΣ: What about Sports?
JT: Σίγουρα δεν έγινα Ολυμπιονίκης όπως ο παππούς, αλλά πάντα είχα καλές επιδόσεις στον αθλητισμό και ιδιαίτερη αγάπη για το μπάσκετ.
ΓΣ: Basketball Lover, Ποιητής και Ιατρός λοιπόν.
JT: Nαι, είμαι Γενικός Χειρουργός. Και ως ιατρός είμαι πολύ χαρούμενος, που το σημερινό μας interview γίνεται στο Περίπτερο του Συλλόγου ΕΛΠΙΔΑ, των Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών. Είμαι πολύ χαρούμενος που στον αυριανό Μαραθώνιο, οι Running Teams του ΣΕΟ και της ΕΛΠΙΔΑΣ θα τρέξουμε μαζί. Ακόμη να πω, ότι μαθαίνοντας lately τις δράσεις του Συλλόγου Ελλήνων Ολυμπιονικών για την προαγωγή της Υγείας, δεν έχω παρά να εκφράσω τον θαυμασμό και τα συγχαρητήριά μου, για το κοινωνικό έργο που όλοι σας επιτελείτε.
ΓΣ: Να θεωρήσουμε λοιπόν Τζων, ότι υπάρχει διαγενεακή συνέχεια μεταξύ εγγονού και παππού.
JT: Θα το πω με έναν πιο Ιατρικό όρο. Το DNA και τα γονίδια ταξιδεύουν ανά τις γενιές των ανθρώπων κι εγώ αισθάνομαι very exited που έμαθα από που πηγάζουν τα δικά μου skills. Παράλληλα θεωρώ υποχρέωσή μου να ευχαριστήσω τον παππού μου γι’ αυτά τα skills (που διαγενεακά όπως λες κι εσύ μου μετέδοσε), τιμώντας την μνήμη του…Κι ας μην τον γνώρισα ποτέ…
ΓΣ: Οπότε από εκεί πηγάζει και η ανάγκη της έκδοσης του ποιητικού του έργου στην Αγγλική Γλώσσα.
JT: Σωστά! Στα πλαίσια του συγγενικού και του συναδελφικού καθήκοντος, είναι το ελάχιστο που μπορώ εγώ να κάνω, για να τιμήσω την μνήμη του, να αναδείξω το έργο και την συναρπαστική του ιστορία, τόσο στην ομογένεια, όσο και σ’ όλο το Αγγλόφωνο κοινό.
ΓΣ: Από όλη την κουβέντα μας Τζων, διαπιστώνω ότι όλη αυτή η αναζήτηση λειτούργησε λυτρωτικά για εσένα. Εύχομαι όλη αυτή η αναζήτηση που έκανες για τον Ολυμπιονίκη παππού σου, να αποτυπωθεί και μέσω μίας προσωπικής σου ποιητικής συλλογής, την οποία προσωπικά θα αναμένω με εξαιρετικό ενδιαφέρον.
JT: Σ’ ευχαριστώ πολύ Γιάννη
ΓΣ: Τα λέμε ξανά στον αυριανό Μαραθώνιο και ελπίζω στο εξής ακόμη πιο συχνά.
JT: Count on it.
